Een reeks zwart-wit foto’s van de abdij “Notre-Dame de Fontgombault” genesteld in een groen decor aan de rand van het piepkleine dorpje Fontgombault in Midden-Frankrijk. Zij werd gesticht in de 11e eeuw en huisvest actueel een gemeenschap van een 60-tal benedictijnen, monniken die leven volgens het devies “ora et labora” (bid en werk) uit de Regel van Sint- Benedictus.
De imposante abdijkerk, een parel van Romaanse kunst, werd in 1862 als historisch monument beschermd.
Het project is opgebouwd rond het kernwoord “oase”… een oase van eenvoud, spiritualiteit, stilte, gebed.
Oase van eenvoud
Kolommen stutten de gewijde ruimten, statig als honderdjarige bomen in het regenwoud. Kruisribgewelf, kale steen.
Plavuizen gladgeschuurd en arduin uitgesleten door duizenden houten klompen, laarzen, sandalen en bergschoenen van bewoners en bezoekers.
Eenvoud in de levenswandel, gebed, arbeid, studie. De tijd en jezelf niet voorbijlopen. Weloverwogen bij de dagelijkse dingen blijven.
De donkere pij als dagelijkse outfit. Soberheid. Geen hinderlijke franjes. Naar het wezenlijke, naar de essentie.
Oase van spiritualiteit
Sfeer. De omgeving ingebed in gezochte duisternis. Wereld en materie, ze zijn aanwezig, tastbaar, maar onzichtbaar gemaakt.
Hier en daar opgehelderd door een vonk, een spotje, een zilveren streep, een lichtbundel. Glimwormen in de nacht
Ze brengen een symbool, een sculptuur, een zinnebeeld tegen de muren of in een nis tot leven. Ingetogenheid en geestdrift.
Inkeer en gedrevenheid. De geest in de materie. Het aanvoelen en beleven van het andere, van het meerdere. Het ontastbare aanwezig.
Oase van stilte
Geen geluid verstoort de stilte. Het is zo geruisloos dat de stilte begint te spreken. Het zijn de muren, de gangen, de kamers. Het is hun adem. Luister maar.
Het is zoals gevels die een ganse dag blootgesteld zijn aan de zon, ze slaan de warmte op en geven ze tegen de avond af.
Zo beginnen wanden, vertrekken, zuilengangen, binnentuinen te fluisteren in de stilte. Ze geven de stemmen af van al diegenen die er generatie na generatie in rondstruinden.
Ze prevelen lang geleden verzuchtingen en pijn, wensen en goede voornemens.
Oase van gebed
Hymnen, smeekbeden, lof en dank. Psalmen, eeuwenoude traditionele spreekgezangen, gezongen tot in de uithoeken van de aarde.
Samenzang verenigt mensen met elkaar, met de wereld en met het bovennatuurlijke.
De weergalm van de beurtzangen tussen de ononderbroken lijnen van de steen voert woorden en melodieën de hoogte in, voorbij de schouders van de dragende zuilen.
Geluiden die de stilte tastbaar maken. Veruiterlijking van het innerlijke bewustzijn van de nietigheid van de mens te midden van de oneindigheid van de kosmische schepping.
Toch ligt de nadruk van de reportage niet op het leven en werk van de monniken, omdat het mij verboden was monniken herkenbaar te fotograferen. Mijn aandacht gaat dan ook vooral uit naar de abdij als monument en leefomgeving van de gemeenschap.
De fotograaf
Geboren en getogen in Dworp. Vlaams Brabant.
Vlaams en sociaal voelend.
Fotografie is voor mij een uitlaatklep om de armoede en de ongelijkheid in Guatemala aan te kaarten. Een prachtmiddel om vertrouwelijk contact te nemen met inheemse mensen zonder opdringerigheid. Het creëert rust. Beelden worden door hen als een relikwie bewaard.
